متخصص داخلی (Internist) یا پزشک داخلی، بیماری‌ها و اختلالاتی را درمان می‌کند که بر سیستم‌های داخلی بدن تأثیر می‌گذارند. این تخصص پزشکی شامل تشخیص، درمان و مراقبت از بیماران بزرگسال است و به طور کلی دامنه وسیعی از بیماری‌ها را درمان می‌کند.
متخصص داخلی ممکن است برای مراقبت از بیماران مشکلات مربوط به سلامتی عمومی، مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا، چاقی، نقص ویتامین‌ها و موارد دیگر را نیز مدیریت کند. برای بیشتر بیماری‌ها و مشکلات سلامتی، متخصص داخلی ابتدا تشخیص درست را قرار می‌دهد و سپس برنامه درمانی شامل داروها، تغییرات در سبک زندگی، رژیم غذایی و در صورت لزوم مراجعه به تخصص‌های دیگر را تعیین می‌کند.
برخی از بیماری‌هایی که متخصص داخلی درمان می کند عبارتند از:
- بیماری‌های قلبی و عروقی: از جمله بیماری‌های قلبی عروقی، آریتمی قلبی، نارسایی قلبی و بیماری‌های صمامی قلب.
- بیماری‌های تنفسی: از جمله آسم، برونشیت مزمن، آمفیزم ریوی، عفونت‌های تنفسی و بیماری‌های خراشیدگی ریوی.
- بیماری‌های گوارشی: از جمله التهاب روده، زخم معده و دوازده‌پوست، کبد چرب غیرالکلی، بیماری‌های صفراوی و کولیت التهابی.
- بیماری‌های اندوکرین: از جمله دیابت نوع 1 و 2، بیماری‌های تیروئید، بیماری‌های آدرنال، بیماری‌های هیپوفیز و بیماری‌های تنظیم هورمون‌ها.
- بیماری‌های نفرولوژیک: از جمله بیماری‌های کلیه، عفونت‌های ادراری، سنگ کلیه و بیماری‌های مربوط به سیستم ادراری.
- بیماری‌های عفونی و ایمنی: از جمله آنفلوآنزا، عفونت‌های باکتریایی، عفونت‌های ویروسی، عفونت‌های پارازیتی و بیماری‌های ایمنی‌شناسی.
- بیماری‌های عصبی: از جمله سکته مغزی، میگرن، بیماری پارکینسون، صرع، بیماری‌های عصبی عضلانی و مولتیپل اسکلروزیس.
- بیماری‌های عضلانی و اسکلتی: از جمله آرتریت روماتوئید، اختلالات مفصلی، آسیب عضلانی، شکستگی استخوان و بیماری‌های استخوانی.
چه زمانی باید به دکتر متخصص داخلی مراجعه کنیم؟
گاهی ممکن است اندام‌ها یا سیستم‌های داخلی بدن دچار مشکل شوند. در این‌گونه مواقع بهتر است هرچه سریع‌تر به دکتر متخصص داخلی مراجعه کنید. تخصص بالینی و دانش این پزشکان در زمینه تشخیص نوع بیماری، درمان و مراقبت‌های پس از درمان، از بزرگسالان است. همین‌طور زمانی که نمی‌دانید بیماری شما مربوط به کدام اندام یا سیستم داخلی بدنتان است و منشأ آن را نمی‌دانید بهتر است به دکتر متخصص داخلی مراجعه کنید و علت را جویا شوید.
باتوجه‌به اینکه پزشک متخصص داخلی انجام معاینه‌های ابتدایی بیمار را بر عهده دارد می‌تواند به‌عنوان مشاور برای مراجعه به دیگر پزشکان متخصص عمل کند.
دکتر متخصص داخلی چه بیماری‌هایی را درمان می‌کند؟
همان‌طور قبلاً گفته شد دکتر متخصص داخلی مشکلات مربوط به اندام‌ها یا سیستم‌های داخلی بدن را تشخیص داده و سپس راه درمان را به بیمار نشان می‌دهد. برخی از مهم‌ترین بیماری‌هایی که توسط دکتر متخصص داخلی درمان می‌شود را با هم بررسی خواهیم کرد.
1- اختلالات تیروئید
غده تیروئید اندامی کوچک و شبیه به پروانه است که جلوی گردن قرار دارد. در غده تیروئید هورمون‌هایی تولید می‌شود که عملکرد حیاتی بدن را بهبود می‌بخشد. همان‌طور که می‌دانید بیماری تیروئید دارای انواع مختلفی است و در هر کدام ساختار تیروئید و عملکرد آن دچار اختلال خواهد شد. چنانچه تیروئید عملکرد خوبی نداشته باشد، مشکلات بزرگی در بدن به وجود خواهند آمد. اگر تولید هورمون تیروئید کاهش پیدا کند فرد دچار بیماری کم‌کاری تیروئید شده و اگر تولید هورمون تیروئید افزایش پیدا کند فرد دچار پرکاری تیروئید شده است.
در صورت بروز برخی از علائم پرکاری تیروئید مانند احساس خستگی، بالارفتن ضربان قلب، کاهش وزن و همچنین برخی علائم کم‌کاری تیروئید مانند احساس خستگی، اضافه‌وزن و… بهتر است هر چه زودتر به دکتر متخصص داخلی مراجعه کنید.
2- فشارخون بالا
فشارخون بالا از جمله بیماری‌های خطرناکی است که می‌تواند منجر به حملات قلبی، سکته مغزی و برخی دیگر از بیماری‌ها شود. این بیماری ممکن است به دلایل مختلفی از جمله تومور، مشکلات کلیوی، یا مصرف انواع داروهای مختلف ایجاد شود. اگر سیگار و الکل مصرف می‌کنید و یا دچار اضافه‌وزن هستید بهتر است هر چند وقت یکبار فشارخون خود را اندازه بگیرید و آن را کنترل کنید.
برخی از علائم فشارخون بالا می‌توان به سردرد، سرگیجه، خونریزی مکرر از بینی و حالت تهوع اشاره کرد. در صورت بروز هر کدام از این علائم به پزشک متخصص داخلی مراجعه کنید.
3- دیابت
دیابت نوعی بیماری است که درمان قطعی ندارد اما می‌توان آن را مدیریت کرد. افرادی که مبتلا به دیابت هستند سطح قند خون یا گلوکوز خون آنان بالا است. چنانچه نتوان دیابت را کنترل کرد مشکلاتی جبران‌ناپذیر از جمله آسیب به کلیه، نابینایی، بیماری‌های قلبی یا سکته مغزی اتفاق خواهد افتاد.
برخی از علائم قند خون بالا می‌توان به تشنگی و گرسنگی شدید، تکرر ادرار، تاری دید، کاهش وزن غیرمعمول، عفونت‌های مکرر و بی‌حسی دست و پاها و… اشاره کرد. در صورت مشاهده هر کدام از این علائم بهتر است سریعاً به دکتر متخصص داخلی مراجعه کرد.
4- کبد چرب
زمانی که چربی در کبد تجمع کند بیماری کبد چرب نیز اتفاق خواهد افتاد. این بیماری به دودسته کبد چرب الکلی و غیرالکلی تقسیم می‌شود. کبد چرب الکلی زمانی اتفاق خواهد افتاد که فرد بیش از حد الکل مصرف کند. در این شرایط کبد التهاب کرده و باعث می‌شود سیستم دفاعی بدن ضعیف شود. کبد چرب غیرالکلی نیز زمانی اتفاق میفتد که رژیم غذایی نامناسبی داشته باشید و هیچ‌گونه تحرکی نداشته باشید.
5- ذات‌الریه
ذات‌الریه که نوعی عفونت ریه محسوب می‌شود، می‌تواند خفیف یا شدید باشد. زمانی که ریه دچار عفونت می‌شود، کیسه‌های هوایی پر از چرک و مایع می‌شوند. این نوع عفونت هم در بزرگسالان هم در کودکان بسیار شایع است. ذات‌الریه می‌تواند یک ریه و یا هر دو را درگیر کند.
یکی از دلایل ایجاد این عفونت، وجود باکتری، قارچ و یا ویروس است. اگر این عفونت به دلیل ویروس یا باکتری باشد ممکن است به دیگران هم سرایت کند.
برخی از علائم این نوع عفونت می‌توان به تنگی نفس، درد قفسه سینه، سرفه همراه با خلط، خستگی مفرط، ازدست‌دادن اشتها، تب، تعریق و لرز، حالت تهوع، استفراغ، اسهال و… اشاره کرد.
6- میگرن
میگرن نوعی سردرد شدید است که ممکن است یک یا هر دو طرف سر را درگیر کند. افرادی که دچار میگرن هستند ممکن است علائمی مانند حساسیت شدید به نور، حالت تهوع و استفراغ را تجربه کنند. حملات میگرن ممکن است چند ساعت و یا چند روز ادامه داشته باشد.
برخی عوامل از جمله نوشیدن الکل و کافئین بیش از حد، تغییرات هورمونی در زنان، استرس و اضطراب، مصرف برخی داروها و تغییرات خواب می‌توانند منجر به بروز این نوع سردرد شوند.
7- روماتیسم
بیماری روماتیسم می‌تواند روی مفاصل، استخوان‌ها، رباط‌ها و تاندون‌ها تأثیر داشته باشد. برخی از اختلالات مربوط به روماتیسم می‌توان به لوپوس، آرتروز، نقرس، آرتریت عفونی، آرتریت روماتوئید جوانان و… اشاره کرد.
اگر سیستم ایمنی بدن دچار مشکل شود و به بافت‌ها حمله کند، روماتیسم به وجود می‌آید.
8- پوکی‌استخوان
ضعیف‌شدن و باریک شدن استخوان‌ها از عوارض خطرناک پوکی‌استخوان است. زمانی که شخص دچار پوکی‌استخوان می‌شود، استخوان‌هایش بسیار شکننده خواهند شد. معمولاً این شکستگی‌ها در نواحی مختلفی مانند ستون فقرات، استخوان لگن و مچ دست اتفاق میفتد. اکثر زنان در دوران یائسگی دچار پوکی‌استخوان خواهند شد. متأسفانه این بیماری خطرناک، جزو بیماری‌های خاموش است و تا زمانی که استخوان شخص بیمار نشکند متوجه این مشکل نخواهد شد.
9- برونشیت مزمن
اگر در ریه شما عامل مضری وجود داشته باشد ریه سعی می‌کند با سرفه این عوامل را خارج کند. اما چنانچه مدت‌زمان سرفه بسیار طولانی شود ممکن است خطری جدی بدن شما را تهدید کند و بهتر است هر چه سریع‌تر به دکتر متخصص داخلی مراجعه کنید.
برخی از علائم برونشیت مزمن می‌توان به خس‌خس سینه، سرفه با مخاط، سفت‌شدن سینه، تنگی نفس و احساس خستگی و… اشاره کرد.
10- آسم
آسم یک نوع بیماری مزمن است و ریه‌ها را درگیر می‌کند. در بیماری آسم مجاری هوا باریک و ملتهب شده و همچنین ماهیچه‌های اطراف ریه نیز سفت می‌شوند، در نتیجه عمل تنفس با مشکل روبرو خواهد شد. برخی از علائم آسم می‌توان به خس‌خس سینه، سرفه، تنگی نفس، درد در قفسه سینه و… اشاره کرد.
11- سنگ کیسه صفرا
اگر در کیسه صفرا رسوباتی سخت ایجاد شود به آن سنگ کیسه صفرا می‌گویند. دلیل اصلی بروز این بیماری می‌تواند تجمع کلسترول و یا ضایعاتی دیگر در کیسه صفرا باشد. اگر سنگ‌های صفراوی مسیر کیسه صفرا ب روده را مسدود کنند موجب احساس درد در سمت راست بالای شکم می‌شود. در این شرایط بهتر است به دکتر متخصص داخلی مراجعه کرد.
وظایف متخصص داخلی چیست ؟
پزشک متخصص داخلی یکی از شاخه های پزشکی است که به بیماری های داخلی بدن می پردازد. بیماری های داخلی شامل بیماری های قلب و عروق، تنفسی، گوارشی، کلیوی، خونی، اندوکرین، عفونی، روماتیسمی و آلرژی هستند. پزشک متخصص داخلی باید دانش و مهارت گسترده ای در تشخیص و درمان این بیماری ها داشته باشد. پزشک متخصص داخلی می تواند نقش مهمی در ارتقای سلامت و کیفیت زندگی جامعه ایفا کند.
در این مقاله، ما به بررسی ویژگی ها، چالش ها و فرصت های حرفه پزشک متخصص داخلی می پردازیم و و به این مثضوع میپردازیم که چرا این شاخه از پزشکی از اهمیت بالایی برخوردار است و همچنین در ادامه ی مطالب بهترین پزشکان متخصص داخلی کرج را معرفی خواهیم کرد.
نقش و وظایف پزشک متخصص داخلی
متخصص داخلی یک پزشک است که در تشخیص و درمان بیماری‌های داخلی تخصص دارد. بیماری‌های داخلی شامل بیماری‌هایی است که از عوامل محیطی، ژنتیکی، میکروبی یا ایمنی ناشی می‌شوند و اغلب ارگان‌های داخلی بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند. مثال‌هایی از بیماری‌های داخلی عبارتند از دیابت، فشار خون بالا، کلسترول بالا، آسم، آلرژی، بیماری‌های قلبی، کبدی، کلیوی، گوارشی، خونی، غدد درون‌ریز، عفونی، متابولیکی، ایمنی و غیره.
ویزیت و معاینه
متخصص داخلی می‌تواند بیماران را در سطوح مختلف مراقبت پزشکی ویزیت کند که شامل مراقبت‌های اولیه، مراقبت‌های تخصصی و فوق‌تخصصی، مراقبت‌های بستری و سرپایی، مراقبت‌های طولانی‌مدت و پیشگیری از بیماری‌ها است .
متخصص داخلی می‌تواند بیماران را در مطب، درمانگاه، بیمارستان، مرکز سالمندان، خانه یا هر محل دیگری که نیاز به مراقبت داشته باشند ویزیت کند.
تشخیص بیماری
متخصص داخلی برای تشخیص بیماری‌ها از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند که شامل معاینه بالینی، پرسش و پاسخ، آزمایش‌های آزمایشگاهی، تصویربرداری‌های پزشکی، آزمون‌های تنفسی، الکتروکاردیوگرام، اندوسکوپی، بیوپسی و غیره است. متخصص داخلی با توجه به علائم و نشانه‌های بیمار، تاریخچه پزشکی و خانوادگی، عوامل خطر و نتایج آزمایش‌ها، تشخیص دقیقی از بیماری ارائه می‌دهد و در صورت نیاز، بیمار را به متخصصین دیگر ارجاع می‌دهد.
درمان بیماری
متخصص داخلی برای درمان بیماری‌ها از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند. این روش ها شامل تجویز دارو، تزریق، تغذیه، ترانسفوزیون خون، آموزش بهداشتی، رژیم غذایی، فعالیت بدنی، تغییر سبک زندگی، مداخلات غیرجراحی، مداخلات جراحی و غیره است . متخصص داخلی با توجه به شدت و نوع بیماری، وضعیت بدنی و روحی بیمار، انتظارات و تمایلات بیمار، برنامه درمانی مناسبی را طراحی و اجرا می‌کند و در صورت نیاز، با متخصصین دیگر همکاری می‌کند .
پیگیری بیماری
متخصص داخلی برای پیگیری بیماری‌ها از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند. این روش ها شامل بازدید مرتب، ارزیابی پاسخ به درمان، تعیین دوز و مدت دارو، انجام آزمایش‌های پیگیری، تعویض یا تغییر درمان، مشاوره و راهنمایی، ارائه خدمات پشتیبانی و غیره است . همچنین متخصص داخلی با توجه به وضعیت بیمار، پیشرفت یا عود بیماری، عوارض یا جانبی درمان، نیازها و مشکلات بیمار، برنامه پیگیری مناسبی را انجام می‌دهد و در صورت نیاز، با متخصصین دیگر هماهنگی می‌کند.
به این ترتیب، می‌توان گفت که نقش و وظایف متخصص داخلی در تشخیص، درمان و پیگیری بیماری‌ها و مشکلات داخلی بیماران بسیار مهم و گسترده است و این پزشکان به عنوان یکی از اعضای اصلی تیم درمانی عمل می‌کنند.
آموزش و تحصیلات متخصص داخلی
مراحل تحصیلی و آموزشی متخصصان داخلی شامل دوره‌های زیر است :
دوره پزشکی عمومی
این دوره ۷ سال طول می‌کشد و پس از کسب رتبه عالی در کنکور سراسری، امکان ورود به دانشکده پزشکی در هریک از نقاط کشور وجود دارد. در این دوره، دانشجویان دروس پایه، عمومی و بالینی را می‌گذرانند و پس از اتمام دوره و گذراندن آزمون نظام پزشکی، مدرک پزشکی عمومی را دریافت می‌کنند.
دوره تخصصی داخلی
این دوره ۴ سال طول می‌کشد و پس از شرکت در آزمون ورودی تخصص، امکان ورود به دوره تخصصی داخلی در یکی از دانشگاه‌های علوم پزشکی وجود دارد. در این دوره، دانشجویان دروس تخصصی داخلی را می‌گذرانند و تحت سرپرستی متخصصان داخلی، بیماران را ویزیت و درمان می‌کنند. پس از اتمام دوره و گذراندن آزمون خروجی تخصص، مدرک تخصصی داخلی را دریافت می‌کنند.
دوره فوق تخصصی داخلی
این دوره ۲ تا ۳ سال طول می‌کشد و پس از شرکت در آزمون ورودی فوق‌تخصص، امکان ورود به دوره فوق‌تخصص داخلی در یکی از زیرشاخه‌های داخلی وجود دارد. در این دوره، دانشجویان دروس فوق‌تخصصی داخلی را می‌گذرانند و تحت سرپرستی متخصصان فوق‌تخصص، بیماران را ویزیت و درمان می‌کنند. پس از اتمام دوره و گذراندن آزمون خروجی فوق‌تخصصی، مدرک فوق‌تخصصی داخلی را دریافت می‌کنند.
تخصص های فرعی در داخلی
تخصص‌های فرعی در حوزه پزشکی داخلی شامل اختصاص به زمینه‌های خاصی می‌شود. این تخصص‌ها عبارتند از:
کاردیولوژی:
- بررسی و درمان بیماری‌ها و مشکلات قلبی و عروقی.
گاستروانترولوژی:
- تشخیص و درمان بیماری‌های گوارش و مشکلات مربوط به آن.
نئورولوژی:
- مطالعه، تشخیص و درمان بیماری‌ها و مشکلات مربوط به سیستم عصبی.
پاتولوژی:
- تحلیل و تشخیص بیماری‌های سیستمی از طریق مطالعه نمونه‌های بافتی و سلولی.
هماتولوژی و انکولوژی:
- تشخیص و درمان بیماری‌های خون و سرطان.
دیابت و بیماری‌های غدد درون‌ریز:
- مطالعه و مدیریت بیماری‌های دیابت و اختلالات غدد
معیارهای انتخاب متخصص داخلی خوب
برای انتخاب یک پزشک خوب و متخصص داخلی، معیارهای زیر را می‌توانید در نظر بگیرید:
تجربه و تخصص:
انتخاب یک پزشک داخلی با تجربه و تخصص در زمینه مورد نیاز بسیار اهمیت دارد. بررسی تخصص‌های اصلی و فرعی پزشک، تعداد سال‌های تجربه کاری و تعامل پزشک با موارد مشابه به مشکل شما می‌تواند به شما کمک کند تا پزشکی را انتخاب کنید که توانایی تشخیص بیماری و درمان شما را دارد.
ارتباط و ارزشیابی‌های بیماران پیشین:
نظرات و بازخوردهای بیماران پیشین می‌تواند معیار مهمی برای انتخاب پزشک باشد. نظرات مثبت درباره روابط انسانی پزشک، روش‌های ارتباطی، و دقت در تشخیص و درمان می‌تواند به شما کمک کند تا یک پزشک متعهد و باتجربه را انتخاب کنید .
اعتماد و ارتباط بیمار-پزشک:
احساس اعتماد و ارتباط بیمار-پزشکی سالم و با دو طرفه می‌تواند درمان و مشاوره‌های مؤثرتری را تضمین کند.
فهم و روش‌های ارتباطی:
پزشک باید قادر باشد اطلاعات پزشکی را به طور موثر به شما منتقل کند و به شما در فهم بهتر و مشارکت در تصمیم‌گیری‌های درمانی کمک کند.
مدیریت زمان و توجه به جزئیات:
توانایی پزشک در مدیریت زمان، رفع شکایات و پاسخگویی به سوالات بیماران به صورت جزئیاتی نیز نشانگر حرفه‌ای بودن اوست.
